JAK SPRAWDZIĆ, CZY NASZ SEN JEST PRAWIDŁOWY?
Oto parametry prawidłowego snu:
Samopoczucie w trakcie dnia – dobry sen daje uczucie wypoczęcia, lepsze samopoczucie i optymalny poziom energii w ciągu dnia.
Liczba przespanych godzin – to, ile snu potrzebujesz, najbardziej zależy od tego, ile masz lat (poniżej znajdziesz tabelkę z odpowiednimi zakresami w zależności od wieku).
Regularność – dobry sen potrzebuje mniej więcej stałych pór kładzenia się spać i wstawania.
Zasypianie – sen pojawia się samoistnie, nie wymaga szczególnych starań, a zasypianie nie zajmuje dłużej niż 30 minut.
Wybudzenia – są naturalną częścią snu. Architektura snu człowieka pokazuje, że człowiek każdej nocy doświadcza wybudzeń pomiędzy kolejnymi cyklami snu. W prawidłowym śnie zazwyczaj nie orientujemy się, że takie wybudzenia miały miejsce, nie pamiętamy ich bądź jesteśmy w stanie spokojnie zasnąć ponownie.
Wydajność snu – to stosunek czasu przespanego do czasu, który spędzamy w łóżku. Bierzemy tu pod uwagę czas potrzebny na zaśnięcie, ale również wszystkie nocne wybudzenia. O dobrym śnie mówimy, gdy stosunek czasu przespanego do czasu spędzonego w łóżku jest większy lub równy 90%.
Oddech – on również ma wpływ na jakość snu. Głośne chrapanie oraz przerwy (bezdechy) w oddychaniu podczas snu mogą znacząco obniżyć jego jakość.
SEN DOROSŁYCH Ile godzin snu potrzebujemy?
To zależy. Odpowiednia liczba godzin snu zmienia się w ciągu całego życia.
Na ilość potrzebnego snu ma wpływ wiek i indywidualne różnice. Krótkotrwałe zmiany w ilości snu również są naturalne. W reakcji organizmu na stres często zdarza się, że sen się pogarsza. Są też wyjątkowe sytuacje, takie jak choroba czy zwiększona aktywność, w których organizm może potrzebować więcej snu.
W tabelce znajdują się rekomendacje dotyczące liczby godzin snu dla osób w różnym wieku.
-
Wiek
-
Okres noworodkowy 0–3 msc
-
Okres niemowlęcy 4–11 msc
-
Okres poniemowlęcy 1–2 lat
-
Okres przedszkolny 3–5 lat
-
Okres szkolny 6–13 lat
-
Okres dojrzewania 14–17 lat
-
Młodzi dorośli 18–25 lat
-
Dorośli 26–65 lat
-
Starsi dorośli ≥65 lat
Czy warto mierzyć swój sen?
Przyglądanie się swojemu snu, nawet od czasu do czasu, może pomóc w zrozumieniu jego oddziaływania na organizm.
Na początku dobrze jest zorientować się we własnych potrzebach – ile godzin snu potrzebnych jest na co dzień i w jakich sytuacjach więcej snu może być wspierające (np. po intensywnym treningu, emocjonującym bądź stresującym dniu lub podczas przyswajania wiedzy i nowych umiejętności).
Dlatego warto użyć subiektywnego narzędzia, jakim jest dziennik snu. W dzienniku zapisujemy liczbę przespanych godzin i tych spędzonych bezsennie w łóżku, uwzględniamy czas zasypiania oraz nocnych wybudzeń. Można również dodać do tego inne czynniki, które mają wpływ na jakość snu, takie jak poziom aktywności w trakcie dnia lub informacja, czy danego dnia był spożywany alkohol. Aby móc wyciągać wnioski, należy prowadzić taki dziennik przez co najmniej dwa tygodnie.
Inną metodą jest sprawdzanie wskaźników snu i aktywności, które oferowane są przez osobiste telefony lub zegarki. W takim przypadku warto sprawdzać trendy, czyli np. porównywać ilość snu i aktywności w ostatnich tygodniach.
Bibliografia
Fornal-Pawłowska, M., Walacik-Ufnal E. (2020). Pokonaj bezsenność w 6 krokach z terapią poznawczo-behawioralną. Wydawnictwo Poligraf
Hirshkowitz, M., Whiton, K., Albert, S. M., Alessi, C., Bruni, O., DonCarlos, L., Hazen, N., Herman, J., Katz, E. S., Kheirandish-Gozal, L., Neubauer, D. N., O'Donnell, A. E., Ohayon, M., Peever, J., Rawding, R., Sachdeva, R. C., Setters, B., Vitiello, M. V., Ware, J. C., & Adams Hillard, P. J. (2015). National Sleep Foundation's sleep time duration recommendations: methodology and results summary. Sleep health, 1(1), 40–43.
Artykuły są skierowane do szerokiego kręgu odbiorców i nie mają na celu diagnozowania lub udzielania porady medycznej, ani zastępowania porady lub leczenia przez lekarza lub innego specjalistę. Nie powinny być także w takim celu stosowane bez indywidualnej konsultacji z lekarzem lub innym specjalistą