JAK SPRAWDZIĆ, CZY NASZ SEN JEST PRAWIDŁOWY?

Oto parametry prawidłowego snu: 

Samopoczucie w trakcie dnia – dobry sen daje uczucie wypoczęcia, lepsze samopoczucie i optymalny poziom energii w ciągu dnia. 

Liczba przespanych godzin – to, ile snu potrzebujesz, najbardziej zależy od tego, ile masz lat (poniżej znajdziesz tabelkę z odpowiednimi zakresami w zależności od wieku).  
 
Regularność – dobry sen potrzebuje mniej więcej stałych pór kładzenia się spać i wstawania.   
 
Zasypianie – sen pojawia się samoistnie, nie wymaga szczególnych starań, a zasypianie nie zajmuje dłużej niż 30 minut.  
 
Wybudzenia – są naturalną częścią snu. Architektura snu człowieka pokazuje, że człowiek każdej nocy doświadcza wybudzeń pomiędzy kolejnymi cyklami snu. W prawidłowym śnie zazwyczaj nie orientujemy się, że takie wybudzenia miały miejsce, nie pamiętamy ich bądź jesteśmy w stanie spokojnie zasnąć ponownie.  
 
Wydajność snu – to stosunek czasu przespanego do czasu, który spędzamy w łóżku. Bierzemy tu pod uwagę czas potrzebny na zaśnięcie, ale również wszystkie nocne wybudzenia. O dobrym śnie mówimy, gdy stosunek czasu przespanego do czasu spędzonego w łóżku jest większy lub równy 90%.   
 
Oddech – on również ma wpływ na jakość snu. Głośne chrapanie oraz przerwy (bezdechy) w oddychaniu podczas snu mogą znacząco obniżyć jego jakość.  

SEN DOROSŁYCH Ile godzin snu potrzebujemy?  

 To zależy. Odpowiednia liczba godzin snu zmienia się w ciągu całego życia.

Na ilość potrzebnego snu ma wpływ wiek i indywidualne różnice. Krótkotrwałe zmiany w ilości snu również są naturalne. W reakcji organizmu na stres często zdarza się, że sen się pogarsza. Są też wyjątkowe sytuacje, takie jak choroba czy zwiększona aktywność, w których organizm może potrzebować więcej snu.

W tabelce znajdują się rekomendacje dotyczące liczby godzin snu dla osób w różnym wieku. 

  • Wiek

  • Okres noworodkowy   0–3 msc 

  • Okres niemowlęcy  4–11 msc 

  • Okres poniemowlęcy  1–2 lat 

  • Okres przedszkolny  3–5 lat 

  • Okres szkolny   6–13 lat 

  • Okres dojrzewania  14–17 lat 

  • Młodzi dorośli  18–25 lat 

  • Dorośli  26–65 lat 

  • Starsi dorośli   ≥65 lat 

  • Rekomendacja (h)
  • 14 –17 
  • 12–15 
  • 11–14 
  • 10–13 
  • 9–11 
  • 8–10 
  • 7–9 
  • 7–9 
  • 7–8
  • W normie
  • 11–13; 18–19
  • 10–11; 16–18 
  • 9 –10;  15–16 
  • 8–9;  14 
  • 7–8;  12 
  • 7; 11 
  • 6; 10–11 
  • 6;  10 
  • 5–6; 9 

Czy warto mierzyć swój sen?  

Przyglądanie się swojemu snu, nawet od czasu do czasu, może pomóc w zrozumieniu jego oddziaływania na organizm.

Na początku dobrze jest zorientować się we własnych potrzebach – ile godzin snu potrzebnych jest na co dzień i w jakich sytuacjach więcej snu może być wspierające (np. po intensywnym treningu, emocjonującym bądź stresującym dniu lub podczas przyswajania wiedzy i nowych umiejętności).  

Dlatego warto użyć subiektywnego narzędzia, jakim jest dziennik snu. W dzienniku zapisujemy liczbę przespanych godzin i tych spędzonych bezsennie w łóżku, uwzględniamy czas zasypiania oraz nocnych wybudzeń. Można również dodać do tego inne czynniki, które mają wpływ na jakość snu, takie jak poziom aktywności w trakcie dnia lub informacja, czy danego dnia był spożywany alkohol. Aby móc wyciągać wnioski, należy prowadzić taki dziennik przez co najmniej dwa tygodnie.

Inną metodą jest sprawdzanie wskaźników snu i aktywności, które oferowane są przez osobiste telefony lub zegarki. W takim przypadku warto sprawdzać trendy, czyli np. porównywać ilość snu i aktywności w ostatnich tygodniach. 

Bibliografia

Fornal-Pawłowska, M., Walacik-Ufnal E. (2020). Pokonaj bezsenność w 6 krokach z terapią poznawczo-behawioralną. Wydawnictwo Poligraf 
Hirshkowitz, M., Whiton, K., Albert, S. M., Alessi, C., Bruni, O., DonCarlos, L., Hazen, N., Herman, J., Katz, E. S., Kheirandish-Gozal, L., Neubauer, D. N., O'Donnell, A. E., Ohayon, M., Peever, J., Rawding, R., Sachdeva, R. C., Setters, B., Vitiello, M. V., Ware, J. C., & Adams Hillard, P. J. (2015). National Sleep Foundation's sleep time duration recommendations: methodology and results summary. Sleep health, 1(1), 40–43. 

Artykuły są skierowane do szerokiego kręgu odbiorców i nie mają na celu diagnozowania lub udzielania porady medycznej, ani zastępowania porady lub leczenia przez lekarza lub innego specjalistę. Nie powinny być także w takim celu stosowane bez indywidualnej konsultacji z lekarzem lub innym specjalistą