-
Ο ανοιξιάτικος κήπος της ενορίας του Νούενεν (1884)
Vincent van Gogh, Ολλανδία
Εθεάθη τελευταία φορά: Ολλανδία
Όσο ζούσε με τους γονείς του, ο Van Gogh ζωγράφισε τον κήπο της ενορίας του πατέρα του το Μάρτη του 1884. Το στυλ και τα χρώματα του πίνακα το κατατάσσουν σε μία από τις πρώτες δημιουργίες του καλλιτέχνη. Με την παλιά εκκλησία στο βάθος, μια μαυροφορεμένη γυναίκα που απομακρύνεται, κοιτά προς το σπίτι. Ο κήπος και η ενορία εξακολουθούν να υπάρχουν στο Νούενεν στην Ολλανδία, ωστόσο ο πίνακας εξαφανίστηκε στις 30 Μαρτίου 2020, στα 167α γενέθλια του Van Gogh. Ο πίνακας αγνοείται ακόμα, όμως υπάρχει ελπίδα για την εύρεσή του.
-
Το πορτρέτο του Δρ. Γκασέ (1884)
Vincent van Gogh, Ολλανδία
Εθεάθη τελευταία φορά: ΗΠΑ
Το Πορτρέτο του Δρ. Γκασέ είναι ένα από τα πιο διάσημα έργα του Van Gogh. Ύστερα από μια κρίση και το κόψιμο μέρους του αυτιού του, ο Van Gogh εισήχθη στο σανατόριο όπου δούλευε ο Δρ. Γκασέ. Αρχικά, δεν ανάπτυξε σχέσεις με τον Γκασέ, όμως στη συνέχεια άλλαξε γνώμη. «Στο πρόσωπο του Δρ. Γκασέ βρήκα έναν πραγματικό φίλο… μοιάζουμε τόσο πολύ εμφανισιακά αλλά και πνευματικά». Στο πορτρέτο πράγματι απεικονίζεται η ομοιότητα με τον καλλιτέχνη.
Στις 15 Μαΐου 1990, ο Ιάπωνας επιχειρηματίας Ryoei Saito αγόρασε τον πίνακα για 82,5 εκατομμύρια δολάρια, ζητώντας να αποτεφρωθεί μαζί του, μετά τον θάνατό του. Εικάζεται πως ο πίνακας βρίσκεται σε ιδιωτική συλλογή στην Ελβετία, όμως κανείς δεν τον έχει δει από το 1990.
-
Ο Ζωγράφος καθοδόν για την εργασία του
Vincent van Gogh, Ολλανδία
Εθεάθη τελευταία φορά: Γερμανία
Πιθανώς μια αυτοπροσωπογραφία από τις μέρες του στο Αρλ, αυτό η ελαιογραφία του 1888 του Vincent van Gogh διαθέτει την τεχνική που τον έκανε διάσημο: βαριά χρήση impasto, χοντρά κομμάτια μπογιάς που μοιάζουν σχεδόν με γλυπτά. Θεωρείται πως καταστράφηκε κατά λάθος από μια βόμβα των Συμμάχων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν στεγαζόταν στο Μουσείο Kaiser-Friedrich στο Magdeburg της Γερμανίας.
Ο Van Gogh αποτελεί συχνό στόχο. Το 1991, 20 έργα του κλάπηκαν από το Μουσείο Van Gogh Museum στο Άμστερνταμ, συνολικής αξίας περίπου 500 εκατομμυρίων δολαρίων. Το 2002, δύο πίνακες του Van Gogh κλάπηκαν από το ίδιο μουσείο και βρέθηκαν αργότερα στο σπίτι ενός αρχιμαφιόζου έξω από τη Νάπολη το 2016.
-
Λευκή Πάπια
Jean Baptiste Oudry, Γαλλία
Εθεάθη τελευταία φορά: Ηνωμένο Βασίλειο
Ο Oudry ήταν γνωστός ως ο βασιλικός ζωγράφος του Λουδοβίκου XV. Ενώ δημιουργούσε κυρίως πορτρέτα, το πάθος του ήταν η νεκρή φύση, τα φρούτα και τα ζώα. Η αξία αυτού του πίνακα του 19ου αιώνα εκτιμάται στα 8 εκατομμύρια δολάρια και κλάπηκε από τη συλλογή της Μαρκησίας του Cholmondeley στο Houghton Hall στο Norfolk της Αγγλίας το 1992.
Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν πως πέρασε στα χέρια μιας συμμορίας τσιγγάνων που δραστηριοποιείται στην περιοχή. Οι εγκληματίες τέχνης κλέβουν κάποιες φορές εικάζοντας πως θα βρουν έναν παράνομο συλλέκτη τέχνης, όπως απεικονίζεται στις ταινίες. Αντί να κοσμεί όμως το σαλόνι κάποιου εγκληματία, ένας πρώην πληροφοριοδότης της αστυνομίας είπε πως ο πίνακας ήταν κρυμμένος στη σοφίτα ενός απομακρυσμένου σπιτιού- κρυψώνας έξω από το Newcastle. Ακόμα δεν έχει βρεθεί.
-
Εξοχή του Ωβέρ-συρ-Ουάζ
Paul Cezanne, Γαλλία
Εθεάθη τελευταία φορά: Ηνωμένο Βασίλειο
Ο Cézanne, ένας από τους επαναστάτες στην ιστορία της τέχνης, θέσπισε ένα πρωτοποριακό στιλ, που ενέπνευσε τις γενιές που ακολούθησαν. Του άρεσε να χρησιμοποιεί την προοπτικής της κάμψης για δραματικό εφέ, όπως απεικονίζεται σε αυτό το τοπίο με τα αγροτικά σπίτια.
Οι διαρρήκτες ενδεχομένως μαγεύτηκαν από την αλλοίωση της προοπτικής, και εκμεταλλεύτηκαν τους εορτασμούς της Πρωτοχρονιάς του 1999 για να κλέψουν τον πίνακα με κινηματογραφικό τρόπο. Σκαρφάλωσαν από παρακείμενες σκαλωσιές, έσπασαν ένα φεγγίτη, κατέβηκαν από μια ανεμόσκαλα και εξαφανίστηκαν σε ένα παραπέτασμα καπνού. Ένας φορητός ανεμιστήρας σκόρπιζε παντού τον καπνό, καλύπτοντάς τους από τις κάμερες παρακολούθησης. Ο συναγερμός χτύπησε, όμως ο καπνός μπέρδεψε το προσωπικό ασφαλείας, που θεώρησαν πως επρόκειτο για φωτιά, κι έτσι κάλεσαν την πυροσβεστική αντί να επέμβουν, δίνοντας χρόνο στους κλέφτες να διαφύγουν.
-
Δευτέρα Παρουσία (1808)
William Blake, Ηνωμένο Βασίλειο
Εθεάθη τελευταία φορά: Ηνωμένο Βασίλειο
Ένας σπουδαίος, πολυτάλαντος μυστικιστής της βρετανικής τέχνης, ο William Blake, ήταν ένας λαμπρός ζωγράφος, εκδότης και ποιητής, τα έργα του οποίου ακόμα μελετώνται από μαθητές σε όλον τον κόσμο («Tiger», «Tiger Burning Bright»).
Εμπνευσμένος από την τοιχογραφία του Michelangelo για τη «Δευτέρα Παρουσία» στην Καπέλα Σιστίνα, ο τεράστιος χαμένος πίνακας του Blake δείχνει τους νεκρούς να ανασταίνονται για να σταλούν αιώνια στον Παράδεισο ή στην Κόλαση. Εκείνος ισχυριζόταν πως έβλεπε οράματα σε όλου την ζωή και πως πολλοί από τους πίνακες και τα ποιήματά του ήταν αποτελέσματα αυτών. Σε αυτόν τον χαμένο πίνακα, που ζωγράφισε το 1808, οι μορφές συμβολίζουν τις ιδέες και έχουν ζωηρούς χρωματισμούς. Προοριζόταν ως το κεντρικό κομμάτι τις μεγάλης του έκθεσης, το 1810, η οποία ακυρώθηκε και ο πίνακας, μαζί με πολλούς άλλους, χάθηκε.
-
Καλοκαίρι (c. 1644)
David Teniers ο Νεότερος, Ολλανδία
Εθεάθη τελευταία φορά: Πορτογαλία
Η αλληγορία στην τέχνη είναι όταν μια μορφή ή ένα σύμβολο χρησιμοποιείται για να απεικονίσει μια έννοια. Η μελέτη των συμβόλων στην τέχνη ονομάζεται εικονογραφία και διαχειρίζεται τις εικόνες ως οπτικούς γρίφους. Ο καλλιτέχνης ζητά από τον θεατή να ασχοληθεί με τον πίνακα και να προσπαθήσει να αποκρυπτογραφήσει το νόημά του.
Ο πίνακας «Καλοκαίρι» ανήκει σε μια σειρά τεσσάρων πινάκων του Ολλανδού καλλιτέχνη David Teniers του Νεότερου, που ονομάζονται Αλληγορίες των Τεσσάρων Εποχών,. Διάσημος για τη ζωγραφική σκηνών σε ταβέρνες, αυτή η αλληγορική αλληλουχία είναι μια νηφάλια αποτύπωση. Απεικονίζονται εργάτες που μαζεύουν σιτάρι σε μια ζεστή μέρα, μια εικόνα που θυμίζει το καλοκαίρι. Ο Teniers ζωγράφισε πολλές εκδόσεις της σειράς, ωστόσο μια έκδοση του «Καλοκαιριού» κλάπηκε από το Museu Nacional de Arte Antiga στην Πορτογαλία το 1974 και η αναζήτηση για την ανάκτησή του είναι εντατική.
-
Η Γέφυρα του Charing Cros (1899-1904)
Claude Monet, Γαλλία
Εθεάθη τελευταία φορά: Ηνωμένο Βασίλειο & Ρουμανία, Ολλανδία
Ο Monet ζωγράφισε 37 εκδοχές της Γέφυρας Charing Cross και τουλάχιστον 40 εκδοχές της Γέφυρας Waterloo. Τον συνάρπαζε το πώς το φως επηρέαζε και αλλοίωνε τα θέματά του. Έτσι, επέστρεφε πολλές φορές στο ίδιο θέμα, σε διαφορετικές εποχές, για να αποτυπώσει πολύ μικρές διαφορές. Αυτές οι δύο εκδόσεις είναι δύο από τους πίνακες που κλάπηκαν τον Οκτώβριο του 2012 από το Kunsthal στο Rotterdam. Η μητέρα ενός εκ των καταδικασμένων κλεφτών ισχυρίστηκε πως «Η Γέφυρα του Waterloo» ήταν ανάμεσα στους κλεμμένους πίνακες που έκαψε στη σόμπα της στη Ρουμανία, σε μια φρικτή απόπειρα να καταστρέψει στοιχεία που θα ενοχοποιούσαν το γιο της. Η αστυνομία βρήκε ίχνη μπογιάς στη σόμπα της, όμως όχι αρκετά για να τεκμηριωθούν οι ισχυρισμοί της.
-
Η Γέφυρα του Waterloo (1899-1904)
Claude Monet, Γαλλία
Εθεάθη τελευταία φορά: Ηνωμένο Βασίλειο & Ρουμανία, Ολλανδία
Ο Monet ζωγράφισε 37 εκδοχές της Γέφυρας Charing Cross και τουλάχιστον 40 εκδοχές της Γέφυρας Waterloo. Τον συνάρπαζε το πώς το φως επηρέαζε και αλλοίωνε τα θέματά του. Έτσι, επέστρεφε πολλές φορές στο ίδιο θέμα, σε διαφορετικές εποχές, για να αποτυπώσει πολύ μικρές διαφορές. Αυτές οι δύο εκδόσεις είναι δύο από τους πίνακες που κλάπηκαν τον Οκτώβριο του 2012 από το Kunsthal στο Rotterdam. Η μητέρα ενός εκ των καταδικασμένων κλεφτών ισχυρίστηκε πως «Η Γέφυρα του Waterloo» ήταν ανάμεσα στους κλεμμένους πίνακες που έκαψε στη σόμπα της στη Ρουμανία, σε μια φρικτή απόπειρα να καταστρέψει στοιχεία που θα ενοχοποιούσαν το γιο της. Η αστυνομία βρήκε ίχνη μπογιάς στη σόμπα της, όμως όχι αρκετά για να τεκμηριωθούν οι ισχυρισμοί της.
-
Τοπίο (1917)
József Lampérth Nemes, Ουγγαρία
Εθεάθη τελευταία φορά: Ουγγαρία
Αυτό το πανέμορφο τοπίο που ζωγράφισε ο Ούγγρος καλλιτέχνης József Lampérth Nemes ήταν ένα από τα δύο έργα ιδιωτικής συλλογής που εκλάπησαν από μια αποθήκη του MODEM Center for Modern and Contemporary Art στο Debrecen της Ουγγαρίας. Η κλοπή έργων τέχνης συνδέεται με κινηματογραφικές ληστείες, και υπάρχουν πολλά παραδείγματα που συνάδουν με την άποψη αυτή. Με δεκάδες χιλιάδες έργα τέχνης να αναφέρονται κάθε χρόνο, τα αρχεία και οι αποθήκες είναι δημοφιλείς στόχοι, καθώς μπορεί να περάσουν και μήνες πριν το καταλάβει κάποιος.
Ωστόσο, οι εργασίες σε αποθήκες απαιτούν εξειδικευμένη γνώση για τον εντοπισμό των έργων τέχνης. Έτσι, μια κλοπή τέτοιου τύπου υποδηλώνει πως οι κλέφτες γνώριζαν τον στόχο τους καλά. Ενώ η κλοπή τέχνης κατά παραγγελία θεωρείται εξαιρετικά σπάνια, σε μια τέτοια περίπτωση γεννώνται ερωτηματικά.
-
Μια Μυθολογική Σκηνή με έναν Νεαρό Βάκχο
Jacob Jordaens, Βέλγιο (Φωτογραφία αρχείου του Muzeum Sztuki, Łódź)
Εθεάθη τελευταία φορά: Πολωνία
Αυτό το αριστούργημα του μεγάλου Ολλανδού Δασκάλου, Jacob Jordaens, ήταν ένα από τα χιλιάδες που λεηλατήθηκαν από την Πολωνία κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επηρεασμένος σοβαρά από τον κατά μία γενιά μεγαλύτερο του, Rubens, και από τον Antwerp, οι επιρροές είναι ξεκάθαρες στα έργα του. Εδώ, ο Βάκχος, ο αρχαίος θεός της γεωργίας, του κρασιού και της γονιμότητας, εμφανίζεται ως μικρό παιδί περιτριγυρισμένο από Μαινάδες (θηλυκές Νύμφες) και Σατύρους.
Οι ασυνήθιστα πλούσιες συλλογές πολιτιστικής κληρονομιάς της Πολωνίας αποδεκατίστηκαν από τον Ρωσικό Κόκκινο Στρατό και την ειδική μονάδα κλοπής τέχνης και αρχείων των Ναζί, το ERR. Ενώ πολλά έχουν ανακτηθεί, πολλά άλλα παραμένουν χαμένα, όπως αυτό το έργο του Jordaens. Εκλάπη από το J. K. Bartoszewicz Museum of History and Art στη Lodz, και κανείς δε γνωρίζει που βρίσκεται σήμερα.
-
Χλόη & Έμμα
Barbora Kyslikova, Τσεχία
Εθεάθη τελευταία φορά: Νορβηγία
Λίγο μετά την μετακόμιση της Barbora Kyslikova στο Όσλο, δύο από τα σημαντικότερα έργα τέχνης της κλάπηκαν. Τα έργα της έγιναν διεθνώς διάσημα πρόσφατα, όταν το ντοκιμαντέρ της «The Painter and the Thief», προβλήθηκε στο 2020 Sundance Film Festival. Είναι η πραγματική ιστορία για το πως γνώρισε και ανέπτυξε μια απίθανη φιλία με ένα νεαρό άντρα, που έκλεψε τις ζωγραφιές της.
Τα υπερμεγέθη, φωτορεαλιστικά έργα της είχαν περιορισμένο κοινό πέρα από τη Νορβηγία – μέχρι που βγήκε αυτή η φημισμένη ταινία - που σημαίνει ότι η κλοπή ήταν πιο πιθανό μια πράξη πάθους, και όχι μια προσπάθεια κέρδους. Οι περισσότεροι κλέφτες δεν γνωρίζουν τίποτα για την τέχνη που κλέβουν, και την βλέπουν μόνο ως ένα αγαθό υψηλής αξίας. Το ασυνήθιστο της υπόθεσης είναι πως οι συλληφθέντες κλέφτες ισχυρίζονται πως δεν θυμούνται τι έκαναν τους πίνακες.